Состојбата со насилството на младите е нестабилна

Завршна конференција на проектот ,,Платформа за граѓанско образование на млади за борба против радикализација (Младите против насилство)“

Резултатите од спроведеното истражување за „Состојбата со насилство на младите во С. Македонија“ покажуваат дека повеќе од 70 отсто од испитаниците го делат ставот дека најчест тип насилство кај младите е врсничкото насилство, а речиси 60 отсто од нив сметаат дека тоа е меѓуетничкото насилство. Овие резултати укажуваат на фактот дека состојбата со насилство кај младите, нивната радикализација која може да води до насилен екстремизам и тероризам, е нестабилна. Целта на ова истражување било да се испита перцепцијата на младите, на граѓанските организации, на младинските работници и експертите за состојбата со младите и различните форми на насилство.

Во рамки на проектот „Платформа за граѓанско образование на млади за борба против радикализација (Младите против насилство)“ е креирана целосно функционална Платформа на граѓански организации (Платформата ,,Младите против насилство”) кои работат на полето млади и разните видови насилство и донесен е Стратешки план за работа за периодот 2024 – 2025 година, преку партиципативен процес на членките во работните состаноци кои се одржаа во Куманово, Струга и Скопје.

„Оваа Платформа на граѓански организации ,,Младите против насилство” е прва и единствена од ваков вид во Македонија. Платформата досега има 32 членки – граѓански организации (национално ниво). Потпишани се и меморандуми за соработка со многу јавни институции како што се: Националниот комитет за спречување на насилен екстремизам и борба против тероризам, Агенцијата за млади и спорт, повеќе општини и средни училишта на територија на Македонија.  Исто така, наскоро почнуваме да се шириме во регионот и заеднички, преку размена на искуства да работиме на спречување на насилство кај младите и подобрување на нивната безбедност“, вели Кристина Сибиновска, проектен директор на проектот ,,Платформа за граѓанско образование на млади за борба против радикализација (Младите против насилство)“.

Во периодот од 3 години (од 2021 до 2023) спроведени се повеќе од 20 обуки и работилници, преку кои е зајакнат капацитетот на повеќе од 200 млади лица и 30 граѓански организации за градење отпорност против радикализација на младинското население во Северна Македонија.

„Во рамки на проектот бев вклучена како учесник во неколку проектни активности, преку кои се стекнав со нови знаења и вештини за препознавање и спречување врсничко насилство, но и со нови пријателства. Сметам дека се едни од подобрите и покорисни проектни активности на кои сум учествувала. Доаѓам од средно училиште познато по своите чести физички пресметки и конфликти меѓу учениците. Затоа, сметам дека е неопходно да има повеќе вакви активности за едукација на нас како млади, каде може повеќе да научиме за тоа што се претставува насилство, за видовите насилство, како да го препознаеме, да се заштитиме себе си и пријателите. Врсничкото насилство остава штетни последици за нас младите, кои може да имаат големо влијание во градење на нашиот карактер и идентитет. Меѓутоа, спроведувањето на вакви активности во или вон образовниот процес придонесува да се едуцираме, надградиме и постојано да се подобруваме како личности“, вели ученичката Стефанија Шопоска.

„Главни придобивки од вклучувањето на граѓанските организации во Платформата е полесен и поедноставен пристап кон вмрежување со сите други граѓански организации, пристап до институции на национално и локално ниво кои работат на оваа проблематика. Од граѓанските организации очекуваме да дадат свој придонес за Платформата преку промоција и активно учество во активностите, при предлагање идеи и подготовка на заеднички апликации. Како Платформа изработивме двегодишен Стратешки план, кој го адресира насилството меѓу младите, како што се врсничко насилство, онлајн насилството, насилството на спортски терени, на јавни места, насилство поттикнато од разни видови нетолеранција и други форми на насилство“, рече Афродита Муслиу, извршен директор на Нексус и потпретседавач на Управниот одбор на Платформата.

Признавањето дека имаме проблем е нултата точка од која почнува решавањето на проблемот.

„Дали денес на тема млади ние сме на нултата точка? Дали прифаќаме дека имаме проблем? – Имам чувство дека не.  Денес, често возрасните влегуваат во позиција да ги напаѓаат младите дека со нив не можеме да се разбереме и дека тие не слушаат и не применуваат. Возрасните се жалат од младите. Но, дали е тоа зрело и мудро? Мора да освестиме дека контекстот во кој денешните млади растат е поинаков: демократија, нефункционални институции, изложени со многу информации и влијанија преку социјални медиуми. Не е лесно да си млад човек денес. Моето искуство за работа со трите групи во рамките на проектот покажа дека младите не се проблемот. Пристапот кон нив е проблем. Ако кон нив се пристапи со верба, почит, методи и техники со кои ќе се креира дијалог, тогаш ќе се случи промена и вистинска едукација. Со правилен пристап, младите ќе станат активни, вклучени, отворени и со желба за примена на наученото. Пристапот е клучен. Денес авторитетен пристап не поминува. Младите ќе се повлечат, но ќе го задржат гневот во себе и тоа ќе избие на друга страна. Затоа со драго срце се вклучив во работилниците и уживав во процесот. Се што видов во работилниците е дека со правилен пристап и поврзување со младите ќе се создаде одлично поместување и младите не само што ќе го применуваат, туку и ќе го шират знаењето кај своите врсници“, рече Лазар Ѓуров, тренер за спроведување три меѓуопштински организации во рамки на овој проект.

Според Златко Апостолоски, национален координатор во Националниот комитет за спречување на насилен екстремизам и борба против тероризмот, „сме општество влезено во колективна апатија кое создава специфични вредности, пример како да дојдеме до повеќе пари без да се потрудиме за тоа. Проблем е што младите во системот на образование, функционираат во паралелни светови – во една смена одат ученици од една националност, во друга смена од друга националност, но во еден момент треба да живеат заедно“.

Конференцијата се спроведува во рамки на проектот “Платформа за граѓанско образование на млади за борба против радикализација (Младите против насилство)“, од Иницијатива за европска перспектива – ИЕП како координатор, во партнерство со Нексус – Граѓански концепт од Скопје, Здружението за развој и активизам – Аква од Струга, Центар за интеркултурен дијалог – ЦИД од Куманово и Градење на заедницата Митровица од Косово. Проектот е финансиран од Европска унија и траеше 36 месеци.